Nëse ju pëlqejnë (ose nuk ju pëlqejnë) flokët tuaj kaçurrele, mund të falenderoni (ose të fajësoni), gjenet tuaja, shamponin tuaj, klimën në vendin ku jetoni dhe stilistin tuaj të flokëve. Por fakti qëndron në atë se këto janë të gjitha faktorë jo shumë të rëndësishëm. Përcaktuesi i vërtetë nëse flokët tuaja bëhen ashtu siç ju dëshironi që ato të bëhen në çdo moment është fizika. Dhe një artikull në revistën Physical Review Letters - e cila zakonisht nuk ofron këshilla për kujdesin e flokëve - shpjegon pse.
Fizikanët nuk kanë pasur kurrë modele shumë të mira kompjuterike për të demostruar sesi sillet një fije e mbështjellur e një materiali fleksibël, e cila është një nga arsyet që personazhet në karikaturat e animuara kompjuterike kanë tendencë të kenë flokë të drejta. Por ka më shumë se karikaturë në këtë ngjarje të veçantë të kaçurreleve; preken edhe prodhuesit industrial. "Ne mendojmë se tubat prej çeliku janë të mira dhe të drejta, por zakonisht në një moment ata janë duke u mbështjellur me diçka", tha studenti i diplomuar i MIT James Miller, i cili mori pjesë në studim, në një deklaratë të tij. "Dhe në dimensione të mëdha, ata janë aq fleksibël saqë është...që kanë të bëjnë me një petë të butë shpageti.”
Për t'u përpjekur ta kuptojmë atë, hulumtuesit erdhën në përfundim se janë një numër mënyrash - duke eksperimentuar me tuba gome fleksibile me gjerësi dhe gjatësi të ndryshme, duke modeluar atë që mësuan në një kompjuter dhe duke hedhur një teori. Është një kombinim i inxhinierit të MIT Pedro Reis, një nga autorët e studimit, i quajtur "trekëndëshi i përkryer i shkencës". (Reis, për atë që ia vlen, e gëzon fakti se ai është tullac, gjë që ndoshta e bën punën e tij veçanërisht të besueshme pasi ai nuk ka lëkurë - ose, më saktë, vetëm lëkurë - në lojë.)
Hulumtuesit arritën në përfundim se ndryshimi më i madh i flokëve kaçurrele duhet bëhet duke e marr në konsideratë peshën. Sa më shumë që rritet një qime, aq më shumë barrë duhet të mbajë pjesa e poshtme e boshtit derisa fija si një e tërë të rrëzohet. Flokët e drejta shtrihen, duke u bërë ajo që hulumtuesit e quajnë një goditje 2-D, pasi ato në mënyrë efektive lëvizin në vetëm dy dimensione, para mbrapa ose krah për krah. Një qime me një kurriz të lindur ndaj saj po fillon vetëm aventurën e saj në fizikën shumëkahëshe. Nëse flokët tuaja kaçurrele janë relativisht të shkurtra, secila fije formon atë që studiuesit e quajnë një spirale lokale 3-D - duke u rritur, poshtë, duke u zhytur në kënde, duke u dyfishuar në vetvete. Nëse flokët zgjasin gjatësinë e kokës ose përtej (Trim, po ju shikojmë përsëri), quhet një spirale globale 3-D dhe sjellja e saj, në përputhje me rrethanat, bëhet më komplekse.
Asgjë nga ato - përveç fjalimeve të zbukuruara të fizikës - nuk është veçanërisht e re. Ju nuk keni nevojë për terma si spiralja lokale dhe spiralja globale për të ditur se flokët e shkurtra janë, uumm, të shkurtra dhe të gjata, dhe ato ngatërrohen në mënyra të ndryshme. Por një bosht kaçurrel i flokëve përcaktohet më shumë sesa forma e tij. Ajo gjithashtu ka trashësinë, ngurtësinë dhe peshën e vet, e cila është e veçantë për personin. Numri aktual i qimeve për inç katror në lëkurën e kokës së çdo individi mund të ndryshoj nga ai i një personi tjetër, dhe se grumbullimi më i madh ose më i vogël gjithashtu mund të luajë një rol.
Të gjitha së bashku, janë pikërisht lloji i sistemit kompleks, kaotik që fizikantët e konsiderojnë si një sfidë të mirë dhe të gjithë të tjerët e konsiderojnë një ditë të keqe të flokëve. Por kur Reis dhe kolegët e tij i reduktuan të gjitha ato variabla në algoritme dhe i futën ato në modelet e tyre, ata zbuluan se ishin në gjendje të parashikonin sjelljen e çdo lloji të fijeve, nga qimet e imëta tek flokët e trashë deri tek tubat masiv industrial që ndryshojnë vetitë e tyre duke rregulluar ato variabla.
"Për mua," tha Reis, "rëndësia e punës është të jesh në gjendje të marrësh parasysh lakimin natyror të shufrave për këtë klasë problemesh, të cilat mund të ndikojnë në mënyrë dramatike në sjelljen e tyre mekanike".
Për të, sigurisht. Për cilindo tjetër - të paktën kushdo që mban rreth një grusht prej ndoshta 100,000 prej atyre shufrave kaçurrelë natyrisht - çështja është pak më pak teorike. Në ato raste, jepni një dremitje shkencës, por modelet kompjuterike dhe algoritmet nuk janë asgjë në krahasim me një shpërthim të mirë dhe me pak mus.
Burimi: time.com
